Khí phế thũng là căn bệnh liên quan đến hô hấp và chỉ gặp ở người lớn. Sau khi mắc bệnh dù được điều trị thì phổi của người bệnh khó mà trở lại như ban đầu. Đây là lý do tại sao không hút thuốc hoặc ngừng hút thuốc là rất quan trọng để tránh mắc bệnh, vì đó là một trong những nguyên nhân gây bệnh. Khi khí phế thũng phát triển, các phế nang và mô phổi bị phá hủy, với tổn thương này, các phế nang không thể hỗ trợ các ống phế quản. Các ống này xẹp xuống và gây ra tắc nghẽn, nếu không điều trị kịp thời thì có những biến chứng nguy hiểm hơn, cách tốt nhất là phòng ngừa bệnh từ những lời khuyên của bác sĩ.
Như thế nào là khí phế thũng?
Khí phế thũng hay khí phổi thũng là bệnh ở đường hô hấp dưới. Cụ thể là bệnh của phế nang và các tiểu phế quản. Nếu không được điều trị kịp thời. Khí phế thũng có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp, tràn khí màng phổi, tắc nghẽn động mạch phổi…
Bệnh khí phế thũng chỉ gặp ở người lớn. Các tổ chức phổi như phế quản, phế quản trung bình, tiểu phế quản. Và tiểu phế quản tận cùng (có thể gọi là phế nang) đều có nguy cơ nhiễm trùng cấp hoặc mạn tính kéo dài. Đặc biệt là phế nang. Bởi vì, phế nang được cấu tạo không có tổ chức sụn như các phế quản khác. Cho nên, nếu bị căng giãn liên tục. Kéo dài, rất dễ bị tạo thành túi khí và khi đó được gọi là bệnh khí phế thũng.
Vì sao mắc bệnh khí phế thũng?
Tương tự với những bệnh lý thường gặp khác liên quan đến đường hô hấp. Khí phế thũng cũng xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Cụ thể như:
- Viêm phế quản thể mạn tính: tình trạng này thường phát sinh. Do bệnh nhân tiếp xúc với hóa chất độc hại hoặc chất kích ứng. Các loại vi sinh vật tồn tại trong không khí. Một số chất độc hại thường gặp nhất có thể kể đến là khói thuốc lá. Khí đốt của rác thải nilon, than đá, bếp củi,… Đồng thời, những vi sinh vật gây bệnh có thể là vi khuẩn, virus hoặc nấm.
- Bệnh hen phế quản: những bệnh nhân bị hen phế quản trong thời gian dài. Và không được điều trị thường dễ khiến các túi khí bị căng giãn quá mức. Đồng thời, tính đàn hồi của các bộ phận như tiểu phế quản. Và phế nang cũng bị suy giảm và mất đi.
- Những đối tượng bẩm sinh đã bị biến dạng lồng ngực thường dễ bị chít hẹp phế quản. Khiến đường dẫn khí bị tắc nghẽn.
- Các bệnh lý mang tính chất di truyền: Điển hình như sự thiếu hụt của A1AT. Đây là loại protein có tác dụng phòng tránh viêm nhiễm cho các tế bào. Đồng thời, chúng cũng tham gia ức chế hoạt động của Enzyme Lactase tại bạch cầu. Sự suy giảm hàm lượng A1AT. Khiến cấu trúc đàn hồi của phổi dễ bị tổn thương và hình thành bệnh.
Các triệu chứng đặc biệt của bệnh khí phế thũng
Khó thở là triệu chứng thường gặp, đặc biệt là khó thở ra. Nhất là lúc mang vác nặng, lên cầu thang hoặc làm việc nặng, quá sức, mệt mỏi. Ho liên tục, kéo dài. Luôn cảm thấy mệt mỏi. Da xanh xao, nhợt nhạt. Lồng ngực có dạng hình thùng. Suy giảm hệ miễn dịch. Khi bệnh đã nặng, có thể bị phù, gan to, tĩnh mạch cổ nổi. Để chẩn đoán, cần làm các xét nghiệm máu ngoại vi. Do chức năng hô hấp, chụp X- quang phổi, tốt hơn là chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc cộng hưởng từ (MRI).
Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời
Bệnh nhân bị khí phế thũng nếu không được can thiệp kịp thời sẽ dễ dẫn đến những biến chứng như xẹp phổi. Có thể đe dọa tính mạng đối với những người mắc nặng. Bởi lúc này chức năng của phổi đã bị tổn thương nặng nề. Vấn đề về tim, bệnh có khả năng làm tăng áp lực trong các động mạch kết nối tim và phổi. Điều này gây ra tình trạng gọi là rối loạn nhịp tim. Một phần của tim giãn ra và suy yếu. Các lỗ lớn trên phổi (bullae), một số bệnh nhân phát triển các khoảng trống trong phổi. Gọi là bullae. Chúng có thể lớn bằng nửa lá phổi. Ngoài việc thu hẹp không gian phổi, bullae khổng lồ còn làm tăng nguy cơ tràn khí màng phổi.
Cách điều trị dựa trên nguyên tắc nào?
Không có cách chữa trị cho bệnh khí thũng. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị có thể giúp giảm các triệu chứng, làm chậm sự tiến triển của bệnh và cải thiện khả năng vận động của bạn. Ngoài ra còn có các phương pháp điều trị để ngăn ngừa hoặc điều trị các biến chứng của bệnh. Mục tiêu của điều trị đối với khí phế thũng là làm giảm triệu chứng, ngăn chặn bệnh tiến triển và biến chứng. Điều trị bao gồm các thuốc giãn phế quản, chống viêm để giải quyết tình trạng khó thở cũng như hỗ trợ tống đờm ra ngoài. Các thuốc này có thể thông qua đường hít (dạng khí dung) hoặc đường uống. Corticoid có thể dùng dạng hít trong điều trị cơn cấp hoặc dùng trong cả điều trị dự phòng. Nếu thấy có nhiễm trùng phải dùng kháng sinh thích hợp. Tuy nhiên, người bệnh dùng loại thuốc nào, liều lượng ra sao là do bác sĩ khám bệnh chỉ định.
Cách phòng bệnh khí phế thủng
- Vệ sinh đường hô hấp trên là hết sức cần thiết: Cần vệ sinh hàng ngày họng, hầu, mũi, răng, miệng bằng hình thức đánh răng sau khi ăn, trước khi đi ngủ buổi tối. Khi bị viêm đường hô hấp cần đi khám bệnh để được khám, điều trị dứt điểm và tư vấn cẩn thận.
- Cần vệ sinh môi trường sống và môi trường làm việc tốt: bảo hộ lao động tốt, tránh khói bụi, nhất là khói bếp (dùng bếp ít khói và cửa thông gió tốt), khói thuốc (không hút thuốc). Ngoài ra cần bỏ thuốc lá.
- Hạn chế ăn các loại thịt đã qua chế biến: xúc xích, thịt xông khói, giăm bông….Có chế độ ăn nhiều chất xơ vì trái cây và rau quả chứa nhiều chất chống oxy hóa, có tác dụng bảo vệ phổi khỏi bị tổn thương trước tác hại do các gốc tự do gây ra.